سالانه بيش از 5 هزارنفرازمردم ايران به سرطان سروگردن مبتلامي شوند و سرطان‌هاي تيروئيد، حنجره، حفره دهاني، غدد بزاقي، سرطان زبان وحفره بيني ازانواع سرطان‌هاي سروگردن به شمارمي روند به گزارش، مركزتحقيقات سرطان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، سن ابتلابه سرطان تيروئيد درايران دردهه سوم زندگي است كه ازمتوسط جهاني پايين تراست.

 

اين گزارش حاكي است، كم كاري مادرزادي تيروئيد يكي از علل مهم و قابل پيشگيري عقب افتادگي ذهني است كه درصورت شناسايي و درمان بموقع از عوارض بيماري پيشگيري به‌عمل مي‌آيد. ميزان بروز هيپو تيروئيدي نوزادي در دنيا يك در هر ۳۰۰۰ تا۴۰۰۰ تولّد زنده است و در مطالعات انجام شده در ايران اين نسبت ۱ به ۱۰۰۰ است. نسبت سود به هزينه غربالگري كم كاري مادرزادي تيروئيد در كشورهاي توسعه يافته در مقايسه با عدم‌انجام آن ۱۰ به ۱ است، اين نسبت در كشورهاي درحال توسعه از ۷ تا ۱۱ به ۱ متفاوت بوده است.

 كم كاري تيروئيد وخطر معلوليت ذهني در كودكان كم كاري خفيف تيروئيد از سن2 سالگي به بعد باعث كاهش ضريب هوشي در كودكان و درنتيجه تاثير منفي در فراگيري دروس توسط كودكان مي‌شود و درصورت عدم‌تشخيص بموقع عوارض جبران ناپذيري را موجب خواهد شد.

 دكتر سپيده عيادي فوق تخصص غدد و متابوليسم درخصوص عوارض ناشي از كم كاري تيروئيد گفت: بروز كم كاري تيروئيد قبل از سن 2 سالگي كودك را با خطر معلوليت ذهني مواجه مي‌كند و بعد از سن 2 سالگي علاوه بر تاثير‌گذاري بر فراگيري باعث كوتاه قدي نيز مي‌شود. دكتر عيادي عنوان‌كرد: كم كاري غدد تيروئيد علامت مشخصي ندارد و درصورت تشخيص ديرهنگام باعث عوارض شديدتري در فرد مي‌شود. وي افزود: افزايش چربي خون و فشار خون، نازايي و انواع مختلف كم خوني از عوارض كم كاري تيروئيد است كه بسياري از اين عوارض به‌علت تشخيص دير هنگام جبران ناپذير خواهند بود.

 

 كم‌كاري مادرزادي تيروئيد شايع‌ترين علت قابل پيشگيري عقب ماندگي ذهني نوزدان . در زماني كه عقب ماندگي ظاهر مي‌شود درمان بي‌فايده است امّا در موقع تولّد به راحتي با يك آزمايش ساده روز سوّم تا پنجم بعد از تولّد قابل شناسايي است و با درمان سريع مي‌توان از بروز اين معضل پيشگيراستي نمود و هرگونه تاخير در درمان آن از ضريب هوشي و سلامتي نوزادان خواهد كاست. هورمون تيروئيد يكي از هورمون‌هاي مهم در رشد و تكامل نوزاد است و كمبود اين هورمون عوارضي مانند: عقب ماندگي ذهني، كوتاهي قد، ناشنوايي، لالي وبعضي از بيماري‌هاي مغزي و عصبي را به‌دنبال دارد. دكترمجيد ولي‌زاده فوق تخصص غدد و متابوليسم گفت: در كم كاري تيروئيد، ترشح اين غده كمتر از حد معمول است و منجر به بروز علائمي نظير خستگي زودرس، ضعف، بي‌حالي، ريزش مو، يبوست، خشكي پوست، احساس سرما، اختلالات قاعدگي و افزايش وزن در حد 3 تا 5 كيلوگرم مي‌شود. وي مهم‌ترين بيماري غده تيروئيد در كشور را كم كاري اين غده عنوان و اظهار كرد: نقش اصلي غده تيروئيد تنظيم سوخت و ساز و عملكرد سلول‌هاي بدن از طريق ترشح هورمون‌هاي T4 ،T3 به داخل خون است.

 

اين پزشك متخصص تشريح كرد: چنانچه فردي با علائم ذكر شده به پزشك مراجعه كند، با انجام يك آزمايش خون مي‌توان به كم كاري غده تيروئيد پي برد.وي درمان اين اختلال را طولاني مدت و در برخي از بيماران مادام العمر عنوان و تصريح كرد: با آغاز درمان دارويي در پي تشخيص كم كاري غده تيروئيد، درصورت بارداري در مراحل مصرف دارو نيازي به قطع دارو نبوده و گاهي مي‌تواند براي كودك و مادر مضر باشد.كم كاري تيروئيد در دوران بارداري با تاثير در رشد سلول‌هاي مغزي، منجر به كاهش ضريب هوشي و عقب ماندگي‌هاي ذهني در جنين مي‌شود. اين متخصص در اين باره‌يادآورشد: كم كاري تيروئيد و كاهش مقدار هورمون تيروكسين مادر در دوران بارداري، باعث مي‌شود سلول‌هاي مغزي به‌خوبي تكامل پيدا نكند كه اين امر منجر به كاهش ضريب هوشي جنين مي‌شود. وي افزود: تيروئيد جنين از هفته 11 بارداري شروع به رشد مي‌كند و اين رشد تا حدود هفته 17بارداري تكميل مي‌شود. تا قبل از اين دوره يعني بين 3تا 4 ماه اول حاملگي، جنين هورمون تيروئيد ندارد و از تيروئيد مادر استفاده مي‌كند. متخصص غدد اضافه كرد: چنانچه مادر دچار كم كاري تيروئيد باشد باعث مي‌شود رشد سلول‌هاي مغز تكامل پيدا نكند و اين عدم‌تكامل سلول‌هاي مغزي باعث كاهش ضريب هوشي در جنين مي‌شود. به گفته وي تيروئيد نقش بسيار مهمي در رشد و تكامل مغز در دوران جنيني و چند سال اول زندگي بعد از تولد دارد، درصورت كمبود اين هورمون در بدن نوزاد، بيماري كم كاري مادرزادي تيروئيد ايجاد مي‌شود كه با تاثير بر سيستم عصبي باعث عقب ماندگي‌هاي ذهني در كودك مي‌شود. با تشخيص و درمان بموقع كم كاري تيروئيد و پيگيري و كنترل آن، هيچ مشكلي براي نوزاد ايجاد نخواهد شد. وي با بيان اينكه مسئله كم كاري تيروئيد در سنين باروري از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار است به‌طوري كه در زنان جوان ايجاد ناباروري مي‌كند، گفت: در دوران بارداري نيز با توجه به‌شدت بيماري، باعث سقط، زايمان زودرس، فشار خون بالا و تولد نوزاد مرده مي‌شود. وي با بيان اينكه 80 درصد از مشكلات تيروئيدي كه در كل جهان وجود دارد مربوط به زنان است، گفت: زنان به علل هورموني بيشتر در معرض آسيب‌هاي ناشي از كمبود يد قرار دارند و اين كمبود در آنها عوارض بيشتري برجاي مي‌گذارد.

 

كم كاري غده تيروئيد اين متخصص درخصوص مهم‌ترين علائم اين اختلال توضيح‌داد:علائم كم كاري غده تيروئيد بسيار كند و در طول ماه‌ها و حتي سال‌ها بروز مي‌كند.مهم‌ترين علائم اين اختلال عبارتند از: ۱- خشكي پوست ۲- شكنندگي ناخن ها ۳- موهاي زبر و كم پشت ۴- پوست زرد رنگ و متمايل به زرد ۵- كم تحركي ۶- عدم‌توانايي تحمل سرما ۷- احساس ضعف، خستگي و تنبلي ۸- پوست سرد ساير علائم اين بيماري كه چندان رايج نيست عبارتند از: ۱- بزرگ شدن غده تيروئيد ۲- افزايش وزن متوسط ۳- تورم بازو، دست، پا و پف كردن صورت به‌خصوص اطراف چشم ۴- صداي گرفته و خشن ۵- درد ماهيچه‌اي و گرفتگي عضلات معمولا شدت بروز علائم بستگي به سن، مدت ابتلا به بيماري و شدت آن دارد. بعضي مواقع علائم به قدري ضعيف و جزئي است كه به آن توجه نمي‌شود. علائم كم كاري غده تيروئيد در دوران بارداري و بعد از آن عبارتند از؛ خستگي، كاهش وزن، سرگيجه، افسردگي و مشكلات تمركز و حافظه و در بعضي زنان غده تيروئيد در جلوي گردن متورم مي‌شود. به‌دليل تنوع علائم اين بيماري، بعضي مواقع با افسردگي اشتباه مي‌شود به‌خصوص در دوران بارداري و بعد از آن.در افراد مسن اين بيماري با آلزايمر، اختلال مشاعر و ساير مشكلات ادراكي اشتباه مي‌شود. علائم كم كاري غده تيروئيد در نوزادان، بچه‌ها و نوجوانان عبارتند از؛ عدم‌اشتها به غذا و يا انسداد و خفگي ناشي از غذا، پوست خشك و فلس مانند، مشكلات رفتاري و تغيير در عملكرد مدرسه، افزايش وزن به رغم رشد كند، تاخير در بلوغ. اين نوجوانان اغلب بسيار جوان‌تر از سن شان به‌نظر مي‌رسند.