سرطان معده

تا حدود 20 سال قبل، سرطان معده سر دسته علل علل مرگ و مير ناشي از سرطان در جهان محسوب مي شده است .علي رغم کاهش کلي در ميزان بروز اين سرطان  در جهان طي چند سال گذشته در کشور ما متاسفانه به عنوان شايعترين سرطان محسوب مي شود. بطور مثال طبق گزارش کشوري ثبت موارد بدخيم که در سال 1383 منتشر شده است 14 درصد کل سرطانها در مردان سرطان معده بوده است.

استان خراسان به همراه استانهاي اردبيل ، مازندران ، کردستان ، کهکلويه و بويراحمد و آذربايجان غربي به عنوان مناطق شايع تر کشور براي اين سرطان محسوب مي شوند. در سال 1384 در استان خراسان رضوي 686 مورد جديد سرطان معده ثبت شده است که از اين تعداد 422 مورد مربوط به مردان و 264 مورد مربوط به زنان بوده و به عنوان شايعترين سرطان در خراسان ثبت شده است، گرچه بايد توجه داشت که ميزان واقعي آن قطعاً بيش از موارد ثبت شده مي باشد.

سن شايع اين بدخيمي دهه ششم عمر است اما وقوع آن در سنين پايين تر نيز ناشايع محسوب نمي شود.

اين بيماري اگر زود تشخيص داده شود بطور کامل قابل علاج است و بر عکس در زماني که ديرتشخيص داده شود ممکن است از معده فراتر رفته و به نقاط ديگر بدن دست اندازي کند.

بنابراين ، توجه به علائم باليني اين بيماري مي تواند به کشف زودتر بيماري کمک کند.علائم و نشانه هاي اين بيماري شامل : کاهش وزن غير قابل توجيه ، بي اشتهايي ، علايم مبهم سوء هاضمه مثل احساس پري سر دل ، احساس سيري زودرس، تهوع ، استفراغ مي باشد. استفراغ خوني يا وجود خون در مدفوع که بصورت مدفوع سياهرنگ خون را نشان مي دهد،علائم کم خوني مانند سرگيجه ، کم حوصلگي ، کم رمقي مي تواند به علت از دست دادن خون به دنبال وجود اين بدخيمي باشد. بايستي توجه داشت که داشتن يک يا چند تا از اين علائم ممکن است در بيماريهاي ديگر معده نيز وجود داشته باشد وبا مراجعه به پزشک راهنمايي لازم اقدامات تشخيصي و درماني ضروري اتمام خواهد شد.درمان اصلي سرطان معده در مراحل اوليه جراحي است و راديو تراپي و شيمي درماني در صورت نياز بصورت تکميلي انجام مي شود.دردرمان مراحل پيشرفته بيماري نيز از اقدامات جراحي،راديوتراپي و شيمي درماني در درمان استفاده مي شود اما  معمولاً با نتايج خوب همراه نمي باشد.

رعايت موارد زير خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش مي دهد:

پرهيز از مصرف زياد شوري جات و ترشي جات ،غذاهاي دودي شده و نمک سود شده و غذاهاي پر چرب و پر پروتئين ،قطع سيگار و مواد مخدر و مشروبات الکلي.برعکس، با استفاده از لبنيات ، سبزيجات سالم ، ميوه ها و حبوبات که حاوي ويتامين هاي A  و. C مي باشند،استفاده از آب شرب بهداشتي ، در پيشگيري از اين بدخيمي و بسياري از بدخيمي ها بخصوص بدخيمي هاي دستگاه گوارش موثرند.

از مسائل مهم ديگر که بايستي به آن توجه داشت نگهداري مواد غذايي در يخچال و دقت در پخت  مواد غذايي است که تاکيد مي شود بيشتر بصورت آب پز و حتي المقدور کمتر بصورت سرخ کردني و کبابي باشد. استفاده از غذاهاي آماده و کنسروي که براي ماندگاري آنها از موادي مانند بنزن و نيترات استفاده مي شود و نيز استفاده از غذاهاي مانده، ثابت شده است که خطر بروز سرطانهاي دستگاه گوارش را افزايش مي دهد. بيماراني که سابقه فاميلي معده دارند نيز بايستي توجه داشته باشند که در خطر بالاتري نسبت به جمعيت عادي براي ابتلاء به آن دارند.

درنهايت با چند تغيير در شيوه و سبک زندگي مي توان خطر ابتلا به اين بدخيمي را کاست و هرگز يادمان نرود که پيشگيري بهتر از درمان است.

دکتر کاظم انوري-متخصص راديوتراپي انکولوژي