سرطان پوست معمولاً در بخش‌های در معرض آفتاب بروز می‌کند(+)٬ یعنی صورت، لب‌ها، گوش‌ها، گردن، دست‌ها و دیگر قسمت‌هایی که در معرض آفتاب هستند. البته این احتمال هم هست که سرطان پوست، در قسمت‌های دیگر بدن ظاهر شود٬ مثلاً در کف دست، فاصله بین انگشتان یا حتی اعضای تناسلی. احتمال سرطان پوست برای هر فردی با هر نوع پوستی، وجود دارد.
سرطان سلول‌های بنیادین پوست
علائم ناشی از سرطان پوست ممکن است به ناگهان یا به تدریج ظاهر شوند. شکل ظهور، بستگی به نوع سرطان دارد. این معمول‌ترین نوع سرطان پوست است و در عین حال، درمان آن از همه ساده‌تر است و کمتر از بقیه انواع سرطان، پخش می‌شود. سرطان سلول‌های پایه‌ای معمولاً به یکی از اشکال زیر ظهور می‌کنند:
یک برآمدگی مروارید مانند (Pearly) یا مومی (Waxy) که در روی صورت، گوش‌ها یا گردن ظاهر می‌شود. یک زخم (lesion) مسطح و به رنگ گوشت یا قهوهای که روی سینه یا پشت ظاهر می‌شود.
سرطان سلول‌های فلسی
این نوع سرطان را در صورت تشخیص سریع به خوبی می‌توان تحت کنترل درآورد٬ ولی احتمال گسترش آن بیشتر از نوع قبلی است. معمولاً سرطان سلول‌های فلسی به یکی از اشکال زیر بروز می‌کنند:
- یک برآمدگی قرمز روی صورت، لب‌ها، گوش‌ها، گردن، دست‌ها یا بازوها
- زخمی مسطح با سطحی فلس مانند روی صورت، گوش، گردن، دست یا بازو
ملانوم
جدی‌ترین نوع سرطان پوست است و مسبب اکثر مرگ‌های بر اثر سرطان پوست می‌باشد. ملانوم ممکن است روی پوست سالم یا در یک خال که بدخیم شده، به وجود بیاید. هر چند که ملانوم ممکن است در هر جایی دیده شود، بیشترین احتمال آن در پشت (بالا) یا صورت مردان و زنان است.
علایم خطر ملانوم عبارت هستند از:
- یک لکه بزرگ قهوهای که نقاط تیره‌ای دارد و ممکن است هر جای بدن باشد.
- خالی که در هر جای بدن باشد و ظاهر، رنگ و اندازه‌اش تغییر کند.
- زخمی کوچک با لبه‌های ناسور به رنگ قرمز، سفید، آبی یا آبی مایل به سیاه که روی تنه یا دست و پا دیده شود.
- برآمدگی‌های درخشان و صاف به شکل گنبد در هر جای بدن.
- زخم‌های تیره روی کف دست و پا، نوک انگشتان یا پوست مخاطی جاهایی مثل دهان، مهبل و مقعد.
انواع نامعمول‌تر سرطان پوست
انواع دیگر سرطان پوست که شیوع کمتری دارند عبارتند از:
- Kaposi sarcoma: این نوع از سرطان در رگ‌های خونی پوست ایجاد شده و باعث نواحی قرمز در پوست یا مخاط می‌شوند. این نوع هم مانند ملانوم خطرناک است و معمولاً در افرادی با سیستم دفاعی تضعیف شده دیده می‌شود. مثلاً کسانی که مبتلا به AIDS هستند و داروهای سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی مصرف می‌کنند. نمونه دیگر کسانی هستند که پیوند عضو انجام داده‌اند.
- Merkel Cell carcinoma: در این سرطان غیر شایع، برآمدگی‌های کوچک در زیر پوست و در پیاز مو بوجود می‌آیند. این برآمدگی‌ها ممکن است قرمز، صورتی یا آبی باشند و اندازه‌ی آن‌ها ممکن است از نیم تا ۵ سانتی‌متر متفاوت باشد. این سرطان در پوست‌های در معرض آفتاب مانند سر، گردن و دست و پا دیده می‌شود. رشد این نوع سرطان سریع است و بقیه‌ی قسمت‌های بدن را درگیر می‌کند.
- Sebaceous gland carcinoma: این سرطان تهاجمی و نامعمول، در غده‌های چربی پوست ریشه دارد. برآمدگی‌های سفت و بدون درد آن ممکن است در هر جای بدن دیده شود، ولی معمولاً در پلک بروز می‌کند و با بیماری‌های خوش‌خیم اشتباه گرفته می‌شود.
توجه داشته باشید که بخش‌هایی از پوست که پیش از این به خاطر چیزهایی مانند مواد شیمیایی صدمه دیده‌اند (Actinic Keratosis) هم می‌توانند به سرطان‌های فلسی تبدیل شوند. این نواحی به شکل قسمت‌های زبر یا فلس، فلس شده و به رنگ قهوهای یا صورتی تیره در‌می‌آیند. شیوع این نوع مشکلات پوستی هم بیشتر در صورت، گوش و نواحی پایین بازوی افرادی با پوست روشن است، که پوستشان در اثر آفتاب شدید صدمه دیده است.
این را هم باید اضافه کرد که تمام تغییرات پوستی، به سرطان مربوط نمی‌شوند. تنها روش کسب اطمینان از این امر، مراجعه به پزشک متخصص و معاینه شدن است.
منبع: نشانه‌ها وعلائم سرطان پوست، ترجمه از جادی